اضطراب بیماری اختلالی اضطرابی است که شامل نگرانی بیش از حد و بیمارگونه در مورد ابتلا به بیماری های مختلف می‌شود. نگرانی برای سلامتی لازم است؛ اما برخی در این مورد زیاده روی می‎‌کنند. این دسته از افراد به صورت مداوم توهم ابتلا به یک بیماری خطرناک را داشته و تمایل دارند که در بیمارستان نیز بستری شوند. در واقع این رفتار جلب توجه محسوب نمی‌شود یا به علت وجود درد جسمانی نیست. این افراد فقط ترس و اضطراب حاصل از بیماری را تجربه می‌کنند. این یک بیماری بلند مدت است و نشانه های آن در طول زمان متفاوت خواهد بود. معمولا با بالارفتن سن، این مشکل تشدید می‌شود؛ اما با روش های روانشناختی می‌توان آن را کنترل کرد.

منبع: اضطراب بیماری | درمان انواع اختلال اضطراب بیماری

اضطراب بیماری

اضطراب بیماری یا هیپوکندریا، به تازگی در کتابچه تشخیصی آماری اختلالات روان، اختلال محسوب نمی‌شود. در واقع اگر فردی این علائم را داشته باشد برای آن تشخیص اختلالات اضطرابی یا روان تنی گذاشته می‌شود. به طور کلی این بیماری علائم مختلفی دارد و آمار ابتلا به آن میان زنان بیشتر است. بسیاری از عوامل مثل اطرافیان و رسانه ها در ابتلا به این بیماری موثر هستند. در ادامه مفصل در این مورد توضیح خواهیم داد.

نشانه های اضطراب بیماری

در واقع قسمت عمده نشانه های این بیماری شامل اضطراب و ترس می‌شود. نشانه های جسمانی نیز حاصل از استرس است. این گونه افراد نشانه های بیماری را نیز بزرگ نمایی هم می‌کنند. برای مثال اگر به یک سردرد ساده دچار شوند؛ آن را تومور مغزی تلقی می‌کنند. برخی از نشانه های اضطراب بیماری، شامل موارد زیر می‌شود.

????تصور به افول وضعیت سلامتی

????وجود اضطراب حتی بعد از اطمینان پیدا کردن از سلامتی کامل

????جستجو در مورد بیماری های مختلف در اینترنت

????در خود به دنبال علائم بیماری هستند

????اصرار به بستری شدن در مراکز درمانی و تحت نظر بودن

????مصرف داروهایی بدون دلیل

????مراجعه مکرر به پزشک و انجام آزمایش های مختلف

????حرف زدن مداوم در مورد بیماری

????انزوا و خانه نشینی به دلیل ابتلا به بیماری های مختلف

????اضطراب و بی حالی به دلیل ترس از بیماری تا حدی که کارهای روزمره آنها را نیز مختل می‌کند.

عوارض حاصل از اضطراب بیماری

قطعا اضطراب بیماری برای افراد مشکلاتی ایجاد خواهد کرد. همانطور که در قسمت قبل هم ذکر شد؛ گاهی این علائم به حدی می‌رسند که در زندگی روزمره فرد هم مشکل ایجاد می‌کنند. برخی دیگر از عوارض این اختلال به شرح زیر است.

????مشکلات ارتباطی با دیگران، به دلیل نگرانی بیش از حد

????مشکلات مربوط به محل کار. احتمالا فرد به صورت مداوم از محل کار خود غیبت کرده یا به دلیل صحبت کردن بیش از حد در مورد بیماری، همکاران خود را کلافه می‌کند.

????بروزمشکلات مالی، هم به دلیل مشکلات مربوط به شغل و هم انجام بیش از آزمایشات ومراجعه به پزشک

????ابتلا به سایر اختلالات روانی مثل افسردگی یا اسکیزوفرنی

علل ایجاد کننده اضطراب بیماری

علت اصلی بروز اختلال اضطراب بیماری، به طور قطعی مشخص نیست. اما عوامل زیادی در ایجاد آن موثر هستند. برای درمان این بیماری فرد باید علت آن را بشناسد. قبل از هر چیز از سلامت روان و عدم ابتلا به سایر اختلالات اطمینان حاصل کرده و سپس درمان را با کمک یک روانشناس آغاز کند.

????تصورات اشتباه

در مواردی که فرد تصور درستی از احساسات و دردهای خود ندارد؛ همه چیز را بزرگ نمایی می‌کند. یا حتی در مواردی آستانه تحمل فرد بسیار پایین بوده و با بروز دردی های ناچیز، فشار زیادی را تحمل می‌کند. در چنین شرایطی با ابتلا به اضطراب بیماری، فرد همواره به دنبال مدارکی است که درد خود را به بقیه نیز اثبات کند و از آنها هم تایید بگیرد

????خانواده

معمولا خانواده در ابتلا به اضطراب بیماری بسیار موثر هستند. خانواده هایی که در کودکی به سلامت فرزند خود بسیار اهمیت می‌دهند؛ در واقع در این کار افراط می‌کنند، فرزند خود را در معرض ابتلا به به اضطراب بیماری قرار می‌دهند. از طرفی دیگر ابتلا یکی از اعضای خانواده به این بیماری احتمال بروز آن را در فردی دیگر بیشتر می‌کند. حتی می‌توان گفت که وقتی اطرافیان نسبت به فرد یا وضعیت سلامتی او بی اهمیت هستند؛او برای جبران این موضوع، بسیار نسبت به بدن خود حساس می‌شود. با وجود یک بیماری سخت در خانواده یا حتی سابقه آن، افراد را بیشتر نگران سلامتی خود، می‌کند.

????تجارب دوران گذشته

دسته ای دیگر به دلیل ابتلا به یک بیماری سخت در دوران کودکی به اضطراب بیماری مبتلا می‌شوند. آنها همیشه احتمال بازگشت بیماری خود را می‌دهند. از طرفی دیگر تشخیص اشتباه یک بیماری در گذشته و درگیر شدن فرد با آن برای مدتی، افراد را مستعد این بیماری می‌کند. برای مثال یک بیماری ساده برای او سرطان تشخیص داده شده است؛ و او همیشه نگران دریافت تشخیص اشتباه از طرف پزشکان است.

????شغل

یکی از مشاغلی که باعث بروز اضطراب بیماری در افراد می‌شود؛ مشاغل پرخطر و با استرس زیاد مثل پزشکی است. برخی از پزشکان، به دلیل اینکه مدام با بیماری های مختلف سرو کار دارند؛ در برخی موارد وجود آنها را در بدن خود نیز احساس می‌کنند. حتی میان دانشجویان پزشکی، اصطلاحی به نام سندروم ترم هفت وجود دارد. آنها معمولا در ترم هفتم دوران تحصیل خود مدام در بدن خود به دنبال بیماری های مختلف هستند. برخی از روانشناسان نیز طیف وسیعی از بیماری های روانی را در خود تشخیص می‌دهند که این فقط تصور آنهاست و واقعیت ندارد.

درمان اضطراب بیماری

با اینکه اضطراب بیماری طبق معیارهای مشخص، اختلال محسوب نمی‌شود؛ اما درمان و کنترل آن ضروری است. به دلیل اینکه معمولا بیماران مبتلا به اضطراب بیماری، به اختلالات دیگری هم دچار هستند و زندگی آنها تحت تاثیر این استرس قرار می‎گیرد؛ حتما باید درمان را با کمک یک روانشناس و روانپزشک شروع کنند.

????دارو درمانی

به دلیل شباهت اضطراب بیماری با اختلالات طیف وسواس فکری عملی، معمولا متخصصین داروهای مشابه با این اختلال را تجویز می‌کنند. داروهای دسته مهارکننده های بازجذب انتخابی سروتونین مثل فلوکستین یا داروهای بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین مانند ونلافاکسین که بر وسواس موثر هستند؛ برای درمان هیپوکندریا نیز تجویز می‌شوند. البته بهتر است شروع مصرف و حتی قطع آنها نیز، تحت نظر پزشک متخصص انجام شود.

????روان‌درمانی

موثرترین درمان ها برای اضطراب بیماری درمان شناختی رفتاری، رفتاردرمانی و روش های کاهش استرس هستند. روانشناس با روش شناختی رفتاری باورهای اشتباه آن‌ها را در مورد بیماری ها و سلامتی، تغییر داده و با رفتاردرمانی و تکنیک های شرطی سازی، رفتارهای مناسب را جایگزین می‌کنند. با روشهای کاهش استرس و آرمیدگی، اضطراب کاهش پیدا کرده و فرد در بدن خود به دنبال پیدا کردن بیماری نیست. از آنجایی که این یک بیماری بلند مدت است و تاثیرات آن گسترده است؛ افراد باید زمان زیادی را به درمان اختصاص دهند.

سخن پایانی

برای درمان اختلالات اضطرابی مثل اضطراب بیماری باید ابتدا دلیل این استرس مشخص شود. یا حتی اینکه فرد در چه موقعیتی بیشتر به بیماری فکر می‌کند. همه این اقدامات و درمان علائم به کمک روانشناس امکانپذیر است. با توجه به مطالبی که ذکر شد؛ به دلیل اختلالات همزمانی که وجود دارند وحتی تاثیرات این بیماری بر زندگی شخصی و اجتماعی ؛ فرد باید هرچه سریعتر درمان را شروع کند. اطرافیان نیز می‌توانند در این زمینه موثر واقع شوند و به فرد مبتلا کمک کنند.

برای دریافت مشاوره در زمینه اضطراب بیماری می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره  02191002360 تماس بگیرید.

سوالات متداول